Promocija knjige „Zauvek u Beogradu izgubljeni brodovi“ u Muzeju nauke i tehnike 23. februara

Promocija knjige „Zauvek u Beogradu izgubljeni brodovi“, mr Gordane Karović, novog izdanja Muzeja nauke i tehnike, će biti održana u petak, 23. februara u 13.00 časova, u sklopu stalne postavke Muzeja nauke i tehnike. O knjizi će govoriti: dr Milan Gulić, dr Bojan Dimitrijević, Miroslav Hrkalović i mr Gordana Karović.

Raznolikost uzroka potonuća brodova odredila je osnovne tematske celine knjige. Knjiga započinje brodolomom iz 15. veka, a završava se potonućem tegljača „Župa“ 2020. godine.

Najobimnije poglavlje posvećeno je brodovima stradalim tokom ratnih sukoba, ali je potrebno naglasiti da je predmetna problematika predstavljena prvenstveno kroz sudbine brodova trgovačke mornarice. Sledeća poglavlja posvećena su brodovima stradalim usled prirodnih nepogoda – olujnih vetrova i ledenih stihija, potom onih koji su na dnu reka završili nakon fatalnih sudara, dok su slučajevi u kojima uzroke potonuća nije bilo moguće utvrditi predstavljeni kroz primer putničkog broda „Beograd“ koji se jednog jutra 1963. godine, posle dugog života, našao na dnu Save u čukaričkom zimovniku.

Najveća razaranja na rekama donela su dva svetska sukoba koja su u svakom pogledu obeležila 20. vek.

Vreme Prvog svetskog rata predstavljeno je kroz ratnu istoriju plovnih objekata trgovačke mornarice Kraljevine Srbije, koja u to vreme nije ni imala ratnu mornaricu. Rasvetljena je sudbina svih dvanaest parobroda Srpskog brodarskog društva, od kojih je gotovo polovina zaplenjena još dva dana pre zvanične objave rata Kraljevini Srbiji. U vihoru prvog velikog svetskog sukoba život je završio i „Deligrad“, začetnik razvoja modernog brodarstva u Srbiji.

Nova i neuporedivo veća razaranja na rekama doneo je Drugi svetski rat tokom koga su brodovi potapani najpre za vreme kratkotrajnog Aprilskog rata 1941. godine, potom napadani i onesposobljavani od strane partizanskih jedinica za vreme okupacije, da bi najzad stradali od savezničkih bombi i podvodnih mina. Po završetku rata, korita Dunava i Save bila su zagušena stotinama potopljenih plovila.

Knjiga o brodovima ne bi se mogla ni zamisliti bez priča o ljudima koji su svoj radni vek posvetili rečnom brodarstvu i neretko bivali žrtve svog poziva.

Pribeležen je svaki pronađen podatak o kapetanima, krmarima, mašinistima, mornarima, ložačima i drugim brodarima koje „velika istorija“ retko spominje.Knjiga „Zauvek u Beogradu izgubljeni brodovi“ objavljena je uz podršku Ministarstva kulture Republike Srbije i Sekretarijata za kulturu Grada Beograda.

– Istorija plovidbe je jedna od onih, uslovno rečeno, opštih tema, koje prožimaju gotovo čitavu ljudsku istoriju. Zbog toga je i svaka priča o plovidbi široka i neodvojiva od svega što je čovječanstvo prošlo u svojoj istoriji – od ratova, kriza, gladi, bolesti, napretka tehnike i svega ostalog što je ljudsku istoriju učinilo baš takvom kakva jeste. Valjda su zato istraživanja plovidbe kako morima, tako i rijekama, i u srpskoj nauci, mada znatna, ipak nedovoljna i ostavila su mnogo praznina i nepoznanica, a u isto vrijeme pružila i mnogo prilika za neka nova istraživanja nekim novim generacijama srpskih naučnika.

U plejadi ličnosti koje su se bavile srpskom plovidbom, a naročito riječnom, malo koja je dala toliki doprinos kao Gordana Karović. Prilježno je sakupljala bogato kulturno nasleđe vezano za plovidbu na rijekama i spašavala od uništenja dokumenta i artefakte. Sreća je da je njen višegodišnji rad kanalisan i u vidu monografije koja sada izlazi pred čitaoce. Knjiga Zauvek u Beogradu: izgubljeni brodovi ne govori samo o Beogradu, pa ni samo o brodovima, niti su u pitanju tek neki „prilozi poznavanju istorije plovidbe“. Ova knjiga je mnogo više od toga. Ona je svjedok trajanja, istorijskih kontinuiteta i diskontinuiteta, građenja i rušenja, života i smrti, uspjeha i neuspjeha. Bolje reći, ova knjiga duboko zadire u cjelokupnu istoriju Srbije, prateći preko rijeka i brodova ono kroz šta su prolazili njena prestonica i, uopšte, država i narod – objsanio dr Milan Gulić, naučni savetnik, Instituta za savremenu istoriju u Beogradu.

Kratka biografija autora:

Gordana Karović je po obrazovanju magistar arheologije, a po zanimanju kustos zbirki vodnog saobraćaja Muzeja nauke u tehnike – Beograd. Posao, ali i ljubav prema ronjenju, razvijena u mladosti, vodili su je na arheološke lokalitete po rekama Srbije – Dunavu, Savi i Tisi, ali i na Jadran, Baltik, Crno i Sredozemno more. Jedan je od osnivača i predsednik Udruženja „Aqua et Archaeologia“, navedeno je u saopštenju.