Izložba tapiserija Sofije Ćuk di Garofani, pod nazivom „FLORILÈGE“, biće otvorena u utorak, 11. februara u 19.00 časova u Kolarcu

Izložba tapiserija Sofije Ćuk di Garofani, pod nazivom „FLORILÈGE“ biće otvorena u utorak, 11. februara u 19.00 časova u Galeriji Kolarčeve zadužbine, a radove će posetioci moći da vide do 1. marta. Iz Pariza nam dolazi sa svojim istkanim meandrima koji u kilometrima pletiva prikazuju talenat, istrajnost, strast i požrtvovanost. Za nekoliko decenija stvaralaštva, isto toliko i humanitarnog rada, umetnica je jedna od najznačajnih figura našeg doba.

Rođena u Sjenici kao jedno od šestoro dece majke Vitomirke Vuković i oca Marka Ćuka, Sofija Ćuk di Garofani ističe sa ponosom da joj se sudbina bila naklonjena, te je odrastala okupana ljubavlju porodice.

– Moja majka je bila jedna od poslednjih učiteljica ćilimarske škole u Sjenici, gde sam naučila prve štepove na šivaćoj mašini. Otac je bio predratni oficir Kraljevine Jugoslavije koji je službovao na prostorima sadašnjeg Sandžaka – istakla je u Parizu Ćuk di Garofani za Princip magazin.

Nakon što je završila studije slikarstva na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu, Sofija je nastavila obrazovanje u Italiji. Preloman trenutak u njenom životu desio se na jezeru Lago di Garda, gde je upoznala mladog arhitektu Mišela di Garofanija.

– Sudbonosan trenutak je bio kada sam upoznala kontea Mišela di Garofanija. Imala sam samo 18 godina. Bila sam kod porodičnih prijatelja na jezeru Lago di Garda i njegova rođaka me je na porodičnom druženju predstavila. Već pri prvom susretu, Mišel me je zaprosio. Ubrzo smo se i venčali, a naš život je nastavljen u kući koja je deo dvorskog kompleksa madam Pompadur – rekla je ona. 

Rodila je i troje dece ali se i posvetila obrazovanju i karijeri i vrlo brzo postala profesor na Akademiji primenjenih umetnosti u Parizu.

Kao istaknuta umetnica i intelektualka, Sofija je uspela da spoji tradicionalne vrednosti sa savremenim umetničkim izrazom. Njeni radovi predstavljaju spoj kulture, identiteta i inovacije, zbog čega su često izlagani u prestižnim galerijama i kulturnim manifestacijama širom sveta.

Osnivač je i predsednik fondacije Francusko-srpska tradicija i kultura i umetničkih ateljea pri dvorcu „Champs-sur-Marne“. Svojevremeno, bila je kustos pariskih umetničkih salona, direktor galerije „Art contemporain Yugoslavie“ u Parizu i umetnički savetnik „Marne-la-Vallée.“ Predstavila se na preko 280 izložbi širom sveta. Studijska istraživanja i putovanja vodila su je do Egipta (tapiserija Kopta), Italije (mozaici Ravene) i Turske (ćilimarstvo Konije). Više od decenije posvetila je razvoju i promociji kulturnih veza između Pariza i Herceg Novog. Od 1970. živi u Parizu. Stvara između Pariza, Sjenice i Herceg Novog.

– Tapiserije gospođe Sofije Ćuk Garofani imaju svoje ime: mudrost. Umetnost ukrštenih niti inspirisana je mitologijom, koja je vrlo prisutna kao stvaralački čin i objašnjava našu civilizaciju, put nomada i odlazak čoveka prema novim izvorima svetlosti.

Ovo je neočekivana definicija koju je dao za tapiseriju jedan od naših najvećih savremenika, gospodin Eduar Žanere (Édouard Jeanneret) zvani Le Korbizje („mural-nomad“ čudan spoj reči koji duguje pomalo svojim dalekim konačištima putujućih plemena…).

„Mural-nomad“ ili „zid od vune“, prvi bedem naših predaka protiv toplote i hladnoće, vetra i kiše, nastavio je vekovima da igra dvostruku ulogu korisnog i dekorativnog. Danas, to je Sofija, koja nam donosi „mural-nomad“, koji nova generacija slikara modelara vraća na pijedestal – lagodnost da se osećamo bolje u svetu u kojem nas sa svih strana okružuju funkcionalni hladni predmeti.

Njena dela predstavljaju svet u koji, pošto smo se navikli na njegove različite oblike istraživanja, možemo da uđemo. Sofija stapa tehničku savršenost i kosmičku transformaciju. Tapiserije Sofije Ćuk Garofani izražavaju naročitu opčinjenost, niti su sputanost, niti su odbojnost, već, naprotiv, oslobođenost katarzom koja je već okončana. Ovde se već pokazuje njen slovenski karakter, čija tajna počiva u identitetu koji je već ostvaren između realnosti i života, života koji se identifikuje sa svetom gde Sofija tvori simbiozu oblika i materije koja je ostvarena u jedinstvu duha i tela. Nove tapiserije zadržale su bogatstvo tkanja ćilima. Ova nova faza jeste prenošenje starih srednjevekovnih motiva krajnje slobodnim stvaralaštvom. Okretanje prema novoj figuraciji je želja umetnika da prikaže aktuelnim srpski srednji vek, duboko urezan u istoriju.

Plahovita ali ustrojena
Vatrena i spokojna u isti mah
Harmonična i ozbiljna
istovremena strastvena i spokojna
Ali lišena svakog prozaičnog sjaja
Prirodna, vidovita i kreativna.

Arman Lanu (Armand Lanoux)
Predsednik Akademije „Gonkur“

U Sofiji di Garofani ponovo vidimo Penelopu, koja svojim tapiserijama simbolizuje ritam i filozofiju života; smenu dana i noći kao dinamizam i večito vraćanje.

Sofijina dela su duboko inspirisana velikim temama kao što su ljubav, život, smrt. Ona su protkana, izgrađena harmonijom koja iz njih zrači. Iz tapiserije izranjaju bregoviti balkanski predeli, ali i strepnja te „Srpske Gernike kakva beše Grbavica“. Može li strepnja da iznedri harmoniju? Da, svakako, jer je umetnica Sofija Ćuk Garofani, alhemičar koji poseduje dar za sublimaciju.

Žan-Klod Menu (Jean-Claude Menou)

Viši konzervator za očuvanje kulturnog nasleđa, Pariska regija

NAGRADE I PRIZNANjA
(1980) Nagrada Grand Palais, Pariz (Francuska)
(1981) Povelja grada Torcija/Torcy (Francuska)
(1983) Prva nagrada za zidnu tapiseriju, Mo/Meaux (Francuska)
(1986) Hagrada publike Likovnog salona, Emerenvil/Émerainville (Francuska)
(1987) Diploma Art Mural, Noazi le Gran/Noisy-le-Grand (Francuska )
(1988) Prva nagrada Salona likovnih umetnika, Šan na Marni/Champs-sur-Marne (Francuska)
(1989) Žena godine jugoslovenske dijaspore
(1992) Medalja za zasluge Republike Francuske
(1998) Nagrada za zasluge opštine Kalamarija (Grčka)
(2000) Žena decenije srpske dijaspore, Pariz (Francuska)
(2003) Počasna medalja grada Anijera na Seni/Asnières-sur-Seine (Francuska)
(2004) Nagrada za umetničku tapiseriju, Montreal (Kanada)
(2013) Povelja povodom stogodišnjice srpskih asocijacija u Francuskoj
(2014) Medalja sa zasluge grada Noazjela/Noisiel (Francuska)
(2015) Žena decenije srpske dijaspore za majčinstvo, dobročinstvo i stvaralaštvo, Beograd
(Srbija)
(2015) Počasna građanka Sjenice

RADOVI U ZBIRKAMA
Skupština grada Pariza (Francuska)
Energoinvest, Sarajevo (Bosna i Hercegovina)
Opština Šan na Marni/ Champs-sur-Marne (Francuska)
Banka Société Générale Paris (Francuska)
Atelje mira, Diznilend, Pariz (Francuska)
Opština Emerenvil/Émerainville (Francuska)
Banka Le Crédit Lyonnais Paris (Francuska)
Muzej „Ras“, Novi Pazar (Srbija)
Disneyland Hotel, Pariz (Francuska)
Vojvođanska banka Novi Sad (Srbija)
Narodni muzej Aranđelovac (Srbija)
Manastir Hilandar, Sveta Gora (Grčka)
Skypština grada Beograda (Srbija)

BIT, Ženeva , Švajcarska
Nacionalna galerija Viktorije, Melburn (Australija)
Crnogorsko narodno pozorište, Podgorica (Crna Gora)
Kulturni centar u Kalamariji, Solun (Grčka)
Museo Nazionale di Palazzo Venezia, Rim (Italija)
Skupština opštine Kragujevac (Srbija)
Skupština opštine Kraljevo (Srbija)
Skupština opštine Sjenica (Srbija)
Radio-televizija Nikšić (Crna Gora)
Hotel „Nevski“, Beograd
Društvo srpskih domaćina, Prijepolje (Srbija)
Skupština opštine, Herceg Novi (Crna Gora)
Skupština opštine Noazjel/Noisiel, Marne-la-Vallée (Francuska)

KULTURNO-HUMANITARNI ANGAŽMAN
(1980–1990) Akcija „Bakama u zavičaj" sa ciljem da se deci iz jugoslovenske dijaspore u
Francuskoj omogući učenje maternjeg jezika boravkom u domovini
(1993) Osnivač i pokrovitelj manifestacije „Dani jorgovana“ u čast kraljice Jelene Anžujske
(1996) Pokrovitelj i član Organizacionog odbora naučnog skupa „Prvi crnogosko-francuski
susreti: medicinsko-hirurški dani“, Nikšić (17–19. septembar 1996) Crnogorske akademije
nauka i umjetnosti i Društva ljekara Crne Gore
(1997–1999) Akcija „Sveske mira za decu žrtve embarga"
(2005) Program kulturne saradnje Herceg Novi – Šan na Marni/Champs-sur-Marne
Osnivač i organizator manifestacije „Dolina Ibra u dolini Marne“ (Francuska)
Osnivač umetničke galerije i kreativne radionice terapije radom u okviru Instituta za
fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i reumatologiju „Dr Simo Milošević” u Igalu
Osnivač i organizator manifestacije „Dani francuske i srpske kulture u Herceg Novom“
(2015–2020) Osnivač i organizator manifestacije „Dani Pariza u Herceg Novom“

DONACIJE
Donacije Specijalnoj bolnici za plućne bolesti „Dr Jovan Bulajić“ Brezovik, Nikšić
Donacije Institutu za fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i reumatologiju „Dr Simo
Milošević” u Igalu
Donacija JU Dječji dom „Mladost“, Bijela
Donacija Domu zdravlja Sjenica
Donacija Opštoj bolnici Užice
Donacija Univerzitetskoj dečjoj klinici u Beogradu
Donacija Institutu za kardiovaskularne bolesti Dedinje, Beograd
Donacija Manastiru Hilandar
Donacija tražiocima azila u Sjenici
Donacija Hercegnovskom pozorištu
Donacija Biblioteci ,,Muhamed Abdagić" u Sjenici
Donacija ugroženim porodicama na teritoriji opštine Sjenic

AUTOR: LENA SLADOJEVIĆ